Kredi derecelendirme şirketi Fitch’in analistlerinden James MacCormack´a nazaran, doların global rolünü olumsuz etkileyen en değerli siyasetler, finansal yaptırımlar ve ticaret savaşları.
Her şey birebir kalsa bile müdafaacı gümrük siyasetleri, ticaretin Amerika´dan uzaklaşmasına neden oluyor. Böylelikle ticaret yapacak diğer ülkeler, kendi para ünitelerini dolar yerine kullanma fırsatı elde ediyor.
FİNANSAL YAPTIRIMLARIN ETKİSİ
Yine ABD´nin 6 bin 300 kişi ve kurumun yanında 20´den fazla ülkeye çeşitli finansal yaptırımlar uygulaması da aslında birebir vakitte doların buralardaki kullanım alanlarını, öbür para ünitelerine bırakması manasına geliyor.
ÇİN VE AB KENDİ PARA ÜNİTESİNİ REZERV YAPIYOR
Bu siyasetler İran ve Rusya üzere kimi ülkeleri açıkça dolardan uzaklaştırırken; Çin ve Avrupa Birliği üzere daha büyük oyuncular ise kendi para ünitelerini rezerv para yapma ve direkt daha fazla memleketler arası süreçte kullandırma istikametinde daima önemli adımlar atıyorlar.
Çin, kendi para ünitesi yuan-renminbi´yi, 2016´da IMF´in para ünitesi sepeti SDR´ye dahil etti. Pekin idaresi 2018´de ise, Şanghay’da devreye soktuğu yuan cinsi petrol futures kontratları ile yuanı emtia ticaretinde bir memleketler arası para haline getirmenin yolunu açtı.
Avrupa Komitesi Lideri Jean Claude Junker, geçen yıl yaptığı bir konuşmada, “Avrupa güç ithalatının yüzde 80’inin dolar ile yapılmasının çok saçma” olduğunu söylemişti. Ayrıyeten Avrupalı yetkililer, ABD´nin İrana karşı uyguladığı yaptırımları aşmanın yollarını da aradı.
YÜZDE 62’YE DÜŞTÜ
IMF datalarına nazaran ülkelerin döviz rezervleri içerisinde doların hissesi 2001´de yüzde 73 seviyesindeyken, 2018 sonunda bu oran yüzde 62´ye düştü.
Dünya Altın Konseyi´nin yayınladığı bilgiler de 2008 Krizi´nden bu yana daima altın alan merkez bankalarının 2018´de, 1971´den beri en yüksek yıllık alımı gerçekleştirdiğini ortaya koydu. ABD, doların altın ile bağını 1971’de koparmıştı.
MacCormack´a nazaran, bu trendler devam ederse dolar öteki para ünitelerine karşı ve tüm para üniteleri altına karşı vakit içinde alan kaybedecek, fakat bu çok yavaş olacak.
Hangi paranın rezerv para olacağı konusunda öncelikle merkez bankalarının paha biriktirme tercihlerinin tesirli olduğunun altını çizen Fitch analisti MacCormack, bu hususta hala birinci tercihin dolar olduğunu hatırlattı.
Paradoksal bir formda doların rolünü yıkıcı siyasetlerin aslında ABD´nin kendisi tarafından uygulandığına dikkat çeken MacCormack, kelam konusu siyasetlerin uzun mühlet uygulanması halinde doların global para olma pozisyonunun ziyan görebileceği ve Amerikan çıkarlarının zedelenebileceği ihtarında bulundu.
