Brusella; sığır, koyun, keçi, domuz, köpek üzere hayvanlardan insanlara bulaşabilen bir hastalıktır. Patojen bakteriler, bedene enfekte hayvanın eti, sütü, idrarı yahut dışkısı ile direkt temas sonucu girebilir. Bu sebeple hayvanlar ya da çiğ et ile çalışan çiftçiler, veterinerler ve mezbaha işçisi bilhassa risk altındadır. Bruselloz riskini azaltmak için çiğ et ve pastörize edilmemiş süt eserleri tüketmekten kaçınmak gerekir. Hayvanlarla yahut etleriyle çalışırken, gözetici kıyafetler ya da eldiven giymek de değerlidir.
RİSK FAKTÖRLERİ
Brusella, erkeklerde bayanlara oranla daha sık görülür. Aşağıdaki risk kümelerinde bulunan bireylerin, brusellaya yakalanma olasılıkları daha yüksektir:
Bakteri ile enfekte olan inek, keçi yahut öbür hayvanlardan pastörize edilmemiş süt ve süt eserleri yiyen yahut içenler,
Pastörize edilmemiş “köy peynirleri” olarak da isimlendirilen peynirlerden tüketenler,
Brusella’nın yaygın olduğu bölgelere gidenler,
Et sürece tesisinde yahut mezbahada çalışanlar,
Çiftlikte çalışanlar,
Mikrobiyologlar.
BELİRTİLERİ
Brusella hastalığına yakalanan bireylerin yaklaşık yüzde 90’ında rastgele bir belirti görülmez ya da çok hafif belirtiler vardır. Bu küme hastalarda teşhis, lakin kuşku üzerine kanda bakteriye karşı oluşan antikorların bakılmasıyla konabilir. Olayların öteki yüzde 10’unda çeşitli belirtiler görülür. Brusellozda görülen genel belirtiler meçhuldür ve çoklukla bakterinin bedene alınmasından sonraki 5-30 gün içinde ortaya çıkar. Görülebilen genel belirtiler ortasında şunlar sayılabilir:
Ateş, en yaygın görülen belirtidir ve ekseriyetle öğlenden sonra ortaya çıkma eğilimi gösterir.
Sırt ağrısı
Kas ağrıları
Tüm bedende ağrı ve sızlama
İştahsızlık
Kilo kaybı
Baş ağrısı
Gece terlemeleri
Halsizlik
Karın ağrısı
Brusella belirtileri vakit zaman büsbütün kaybolabilir. Hastaların haftalar ya da aylar boyunca rastgele bir şikâyeti olmayabilir. Kimi bireylerde kronikleşir ve belirtiler tedaviden sonra bile yıllarca devam eder. Kronik brusellozda, artrit (eklem iltihabı), spondilit (omurga eklem iltihabı), endokardit (kalpte iltihap oluşumu) üzere daha önemli rahatsızlıklar tabloya eklenebilir.
Belirtilerin şiddeti enfeksiyona neden olan bakteri suşuyla ilişkilidir. B. abortus, çoklukla hafif yahut orta şiddette belirtilere neden olur, lakin kronikleşme ihtimali daha yüksektir. B. canis belirtileri, B. abortus enfeksiyonuna benzeridir; lakin çoklukla kusma ve ishal de hastalık tablosuna eşlik eder. B.suis, farklı organlarda apse formunda enfeksiyon alanlarına neden olabilir. B.melitensis, sakatlığa neden olabilecek ani ve şiddetli belirtilerle ortaya çıkabilir.
TEDAVİ YÖNTEMİ
Brusella hastalığının tedavisi, çoklukla antibiyotiklerle yapılır. Tedavi için reçete edilen ilaçların en az 6 hafta kullanılması gerekir. Brusella, tedaviye dirençli bir hastalıktır ve tekrar etme mümkünlüğü vardır. Tekrar etme riskini azaltmak için birkaç hafta boyunca aralıksız antibiyotik kullanımı gereklidir. Tedaviyi takiben tekrarlama oranı yaklaşık olarak yüzde 5-15’dir ve ekseriyetle tedaviden sonraki birinci altı ay içinde görülür. Birtakım hastalarda tedavi haftalar, hatta aylar sürebilir. Belirtilerin başlangıcından itibaren bir ay içinde çabucak tedavi başlanan hastalarda, tam düzgünleşme oranı daha yüksektir.
