İran Atom Gücü Kurumu Sözcüsü Behruz Kemalvendi, nükleer mutabakattaki taahhütlerin kısmen durdurulmasının akabinde 3,67 zenginleştirilmiş uranyum kapasitesini 4 katına çıkardıklarını söyledi.
Kemalvendi, basına yaptığı açıklamada nükleer mutabakattaki taahhütlerin kısmen durdurulmasıyla ilgili olarak değerlendirmelerde bulundu.
NÜKLEER SİLAHLANMAYA DOĞRU
İran’ın nükleer mutabakattan çekilmeyi ve bunu ihlal etmek istemediğini lisana getiren Kemalvendi, “Natanz nükleer tesislerinde zenginleştirilmiş 3,67 uranyum üretim kapasitesini (300 kg) 4 katına çıkardık.” dedi.
Söz konusu kapasite artırımının İran Yüksek Güvenlik Konseyi’nin 8 Mayıs’ta alınan kararı üzerine gerçekleştiğini belirten Kemalvendi, “Şimdilik nükleer muahedesinin 26’ncı hususu yeterince 2 karar aldık. Bundan sonra 2 adım daha atacağız. Ümit ediyorum Avrupa ülkeleri 60 gün içinde kelamlarını yerine getirir ve bizim bir sonraki adımı atmamıza muhtaçlık kalmaz.” değerlendirmesinde bulundu.
Kemalvendi, bir sonraki adımda ar2m, ar4 ve ar6 santrifüjleri kullanabileceklerini tabir etti.
ZENGİNLEŞTİRİLMİŞ URANYUM ÜRETİMİ
İran Cumhurbaşkanı Hasan Manevî ABD’nin nükleer muahededen çıkmasının yıl dönümü olan 8 Mayıs’ta yaptığı konuşmada, ABD’nin yaptırımlarına karşılık, mutabakatla sınırlanan “300 kilogram üzerindeki zenginleştirilmiş uranyumu ve ağır suyun 130 tondan fazlasının yurt dışına satılmasını” 60 gün müddetle durdurduklarını açıklamıştı.
Ruhani, mutabakatta kalan ülkelerin bu mühlet zarfında bilhassa petrol ve memleketler arası bankacılık mevzularında İran’ın çıkarlarını koruyacak adım atmamaları durumunda sonraki kademede “uranyum zenginleştirme çalışmalarına getirilen yüzde 3,67 zenginleştirme sonunu tanımayacaklarını” ve “Arak Ağır Su Reaktörü’nün modernizasyonuna başlayacaklarını” belirtmişti.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulunun 5 daimi üyesi ve Almanya ile İran ortasında 2015’te imzalanan Kapsamlı Ortak Hareket Planı (KOEP) olarak isimlendirilen nükleer mutabakat,Tahran’a yüzde 3,67 oranında uranyum zenginleştirme faaliyetini sürdürme hakkı veriyor. Mutabakat çerçevesinde İran, en çok 300 kilogram uranyumu elinde tutabiliyor.
Anlaşma İran’a 300 kilogramın üzerindeki uranyumu memleketler arası piyasada satarak karşılığında doğal uranyum alabilme imkanı tanıyor.
İran ayrıyeten mutabakata nazaran, ağır su stokunu 130 tonun altında tutmak zorunda ve aşımı halinde ülke dışına çıkarmakla yükümlü bulunuyor.
İRAN YAPTIRIMLARI
İran, nükleer muahede metninde, “Yaptırımların geri getirilmesi halinde ya da taraflardan birinin mutabakattaki sorumluluklarını yerine getirmediği durumda İran’ın nükleer mutabakattaki yükümlülüklerini büsbütün ya da kısmen durdurabileceğini” söz eden 26 ve 36’ncı maddeyi temel aldığını belirtiyor.
ABD idaresi, nükleer mutabakattan Mayıs 2018’de tek taraflı çekilerek İran’a yönelik yaptırımları geri getirmişti.
