Giresun’un Şebinkarahisar ilçesi ile Gümüşhane kırsalında, 1867 yılında Rus tabiat bilimcisi ve tarihçi Pyotr Aleksandroviç Çihaçov tarafından tespit edilen ve Türkiye endemik bitki çeşidi olarak literatüre giren ‘kandamlası’, o tarihten sonra kayda alınamadı.
Kandamlası nedir
ZEHİRLİ KİMYASAL ALKALOİD İÇERİYOR
Yörede ‘horoz gülü’ ve ‘sarı dağ gülü’ olarak varlığı bilinen bitki, 150 yıl ortadan sonra iki yıl evvel mayıs ayında, Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Biyoloji Kısmı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Fergan Karaer ve Erzincan Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ali Kandemir öncülüğündeki bir grup tarafından tespit edildi.
Zehirli kimyasal alkaloid içerdiği için dünyada tıbbi aromatik bitkiler listesinde yer alan tıp için Tabiat Müdafaa ve Ulusal Parklar 12’inci Bölge Müdürlüğü, muhafaza aksiyon planı hazırladı. ‘Sarı Dağ Gülü Çeşit Müdafaa Aksiyon Planı’ çalıştayıyla, bitki ile ilgili müdafaa planları belirlendi.
6 NOKTADA ORTAYA ÇIKTI
Kandamlası bitkisinin 150 yıl ortadan sonra tekrar görüldüğü Giresun’un Şebinkarahisar ve Alucra ilçelerindeki 6 nokta takibe alındı; çeşitli müdafaa önlemleri uygulanmaya başlandı. Tabiat Muhafaza ve Ulusal Parklar vazifelileri; bitkinin kesin dağılış alanını belirlemek, hayat alanlarını korunmak, mahallî ve ulusal seviyede tanıtılmasını sağlamak, çeşide karşı muhafaza şuurunun yerleşebilmesi için halkın bilgilendirilmesini kapsayan çalışma yürütüyor. Bitkinin yerden alınan kök örnekleri, dikildiği özel alanda müdafaa altına alınarak yetiştirilmeye başlandı. Trabzon Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) ile Erzincan Üniversitesi, zehirli alkoloid unsur içeren endemik bitkinin, ilaç ya da farklı alanlarda kullanımı konusunda araştırma başlattı.
