İlk palavralar çocuklukta başlıyor…
Yalan, Türk Lisan Kurumu tarafından ‘doğru olmayan, gerçeğe uymayan söz’ biçiminde tanımlanıyor. Söylenen palavranın birine ziyan verip vermemesi değil yalnızca doğruluğunun kriter olarak kabul edildiğini belirten uzmanlar, birinci palavraların çoğunlukla 4-6 yaş aralığında başladığını ve bu süreçteki palavraların muhakkak bir kasıt ya da arka niyet içermediğini tabir ediyor. Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, palavranın ikili münasebetlerde inancı zedelediğini ve olumsuz tesirler yarattığını hatırlatarak insanların çoğunlukla karşısındaki kişiyi etkileme, onaylanma gereksinimi ve tehlikelerden korunma üzere nedenlerle palavra söylediğine dikkat çekiyor.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, bir kelamın palavra olarak tanımlanmasındaki kriterleri ve insanların palavra söyleme sebepleri hakkında değerlendirmelerini paylaştı.
Verdiği ziyan değil kelamın doğruluğu kriter
Yalanın Türk Lisan Kurumu tarafından ‘doğru olmayan, gerçeğe uymayan söz’ formunda söz edildiğini belirten Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, “Yani söylenen palavranın birine ziyan verip vermemesi değil yalnızca hakikat olup olmaması ana kriter olarak ele alınıyor. Münasebetiyle birilerini kırmamak için palavra söyleyen bir birey ile insanlara ziyan vermek ya da başını kaygıya sokmamak için palavra söyleyen birey de yalancı olarak tanımlanıyor. Palavranın büyüklüğü ya da karşı tarafta bıraktığı ziyan farklı bir tartışma hususudur. Bu, bireyin kendi ahlaki bedellerine bağlılığı ile alakalı bir durumdur” dedi.
Genellikle karşıdaki kişiyi kırmamak için söyleniyor
Varoluştan bu yana gerek inanç sistemi olsun gerek toplumsal kurallar ve kanunlar olsun palavranın edilemeyen bir bahis olduğunu tabir eden Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, “Günümüzde birçok kişi palavra söyler şüphesiz, bu bazen beyaz palavra dediğimiz zararsız üzere görünen uydurma ve sıradan sözlerdir. Ekseriyetle karşıdaki kişiyi kırmamak için söylenir. Kimi vakit gerçeği saklamak kimi vakit ise kişinin kendine ilişkin bir gerçek oluşturması gayesi ile söylenen bu palavralar makul bir mühlet sonra rutin haline gelebilir. Toplumsal ve tüm inanışlar açısından ahlaki olarak ehemmiyet arz eden palavra söyleme durumu ikili bağlantılarda inancı zedeler ve olumsuz tesirler yaratır. Ne kadar dürüst olursak olalım herkes, her gün palavralar söyler. Burada asıl değerli olan bahis bireyin palavra söyleyip söylemediği değil, neden palavra söylediğidir” diye konuştu.
İlk palavralar çocuklukta başlıyor
İlk palavraların çoğunlukla 4-6 yaş aralığında başladığına dikkat çeken Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, “Bu süreçteki palavralar aşikâr bir kasıt ya da arka niyet barındırmazlar. Lakin yaşça küçük bireylerin birinci palavralarını söyledikleri vakit bu durumun işe yaradığını görmeleri, zahmetlerinden kaçınmak ya da istediklerini elde edebilmek uğruna palavra konuşmayı alışkanlık haline dönüştürmelerine yol açar” sözlerini kullandı.
Yalan söylemek için birçok sebep var
Genel olarak kategorilendirmek gerekirse insanların bazen bir toplum içerisinde kendilerini ön plana çıkarabilme, kendilerini bir durum karşısında savunucu bir halde müdafaaya çalışma, öbür insanlara karşı kırıcı olmak istememe yahut kimi şahıslara zalimlik yapma emelli palavra söyleme gereksinimi duyabildiklerini belirten Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, “Çoğu defa de karşısındaki kişiyi etkileme, onaylanma gereksinimi, kalabalık bir ortamda kabul görebilme, sonuçlardan kaçınma, üstün hissetme, tehlikelerden korunma yahut diğerlerini müdafaa maksatlı da palavra söylenebiliyor. Bu sayede beşerler hem kendi çıkarlarını koruyabilme hem de öbür bireylerle alakalarını devam ettirebilme mahareti kazandıklarını düşünüyorlar” dedi.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
